Żelazo: co każdy praktykujący lekarz powinien wiedzieć w 2013 r.

Niedobór żelaza jest jednym z najczęściej spotykanych problemów żywieniowych w krajach rozwiniętych. Chociaż suplementacja żelaza koryguje poziom tego pierwiastka w organizmie i znosi związane z jego niedoborem objawy, najnowsze dane wskazują, że skutki zbyt niskiej podaży żelaza w dzieciństwie wydają się o wiele trwalsze i poważniejsze, niż do tej pory sądzono. Jak wiadomo, pierwiastek ten występuje w wielu produktach żywnościowych, jednak zrozumienie jego metabolizmu w ostatnim czasie wyraźnie wzrosło. Pomimo dobrej biodostępności żelaza w mleku matki, niemowlęta karmione piersią wymagają suplementacji żelaza po osiągnięciu wieku 6 miesięcy. Podobnie jest z niemowlętami karmionymi mieszankami mlekozastępczymi po zaprzestaniu ich podawania. Chociaż żelazo występuje w wielu produktach spożywczych, jego biodostępność nie jest wystarczająca. Jednakże po wniknięciu do tkanek pierwiastek ten jest trudny do wydalenia z organizmu. W przypadku braku utraty żelaza podczas krwawień, homeostaza żelaza pozostaje zależna od stopnia jego absorpcji, która regulowana jest dzięki aktywności hepcydyny. Nadmiar żelaza może również prowadzić do problemów, w szczególności w krajach rozwijających się. W stanach zapalnych poziom żelaza w surowicy krwi może być zbyt niski, podczas gdy jego ogólna obecność w organizmie pozostaje na normalnym poziomie. W przypadku stwierdzenia potrzeby suplementacji żelaza należy brać pod uwagę kilka kluczowych aspektów, które charakteryzują dostępne preparaty, a w szczególności biodostępność i występowanie działań niepożądanych. Skutki uboczne, takie jak przebarwienia zębów, ból brzucha, ciemne stolce są częstym powodem przerywania dodatkowej podaży żelaza. Z uwagi na powyższe, najodpowiedniejszą formą suplementacji żelaza jest stosowanie preparatów o dobrej biodostępności i tolerancji przez układ pokarmowy.