Dlaczego warto pozwolić dzieciom decydować o własnej diecie? Metoda BLW

5 min. czytania /
Mikrobiota jelitowa Odżywianie po 1 roku Prawidłowa dieta a zdrowie Wzrost i rozwój

Sposób karmienia niemowląt jest często tematem gorących dyskusji. Wiadomo że u niemowląt w wieku około 6 miesięcy wprowadzamy do diety pokarmy stałe. W ostatnich latach pojawiło się kolejne pytanie: czy rodzice powinni karmić niemowlęta specjalnymi daniami typu puree za pomocą łyżeczki czy od samego początku podawać dziecku pokarmy z rodzinnego stołu? 

To tak zwana metoda BLW (baby-led weaning). Rodzice stosujący tę metodę uważają, że ma ona wiele korzyści dla ich dziecka, takich jak zachęcanie ich do spożywania różnych produktów spożywczych i utrzymywania prawidłowej masy ciała. Badania wykazały, że dzieci, które same decydują w wyborze potraw, rzadziej są wybredne w jedzeniu a ich dietę charakteryzuje wysoka różnorodność przyjmowanych pokarmów. A co z ich prawidłową masą ciała? 

Wyniki dotychczasowych badań nad tym zagadnieniem były niejednoznaczne. W naszym nowym badaniu obejmującym 269 niemowląt odkryliśmy, że nie było różnicy w masie ciała u niemowląt karmionych piersią, niezależnie od sposobu podania pokarmów uzupełniających. Ale w przypadku niemowląt, karmionych butelką, okazało się że większą masę ciała miały niemowlęta, karmione łyżeczką. 

Ponieważ tak długo, jak niemowlęta mają możliwość „decydowania” o tym, ile jedzą, mogą być w stanie jeść zgodnie z potrzebami, a nie spożywać takiej ilości jedzenia, która została podana przez ich opiekuna. 

Mleko też ma znaczenie 

Wcześniejsze badania nad wpływem sposobu podania pokarmów stałych na masę ciała tak naprawdę nie sprawdzały w jaki sposób druga część diety dziecka – karmienie mlekiem – może odgrywać rolę. 

W rzeczywistości pokarmy stałe powinny stanowić jedynie część diety dziecka. Niemowlęta w wieku od 6 do 12 miesięcy nadal powinny czerpać dużo energii z mleka matki lub mleka modyfikowanego. W wieku od sześciu do ośmiu miesięcy niemowlęta potrzebują tylko niecałe 200 kalorii dziennie z pokarmów stałych. 

Badania obejmujące starsze dzieci wykazują, że stosowanie „responsywnej diety” (w której oferuje się wiele zdrowych pokarmów, ale rodzice nie kładą zbyt dużego nacisku na to, ile dzieci jedzą), wiąże się z prawidłową masą ciała i bardziej zróżnicowaną dietą. Dzieci są stanie lepiej odbierać własne sygnały z ośrodków głodu i sytości i nie pragną tak bardzo „zabronionych” produktów – co oznacza, że są mniej podatne na przejadanie się. 

Badania na grupie młodszych dzieci pokazują, że bycie „responsywnym” podczas karmienia mlekiem ma również znaczenie. Na przykład niemowlęta karmione butelką w sposób responsywny, kiedy to rodzice skupiają się na dostrzeganiu i rozpoznawaniu oznak sytości– piją mniej niż te, które są zachęcane do dopicia butelki. 

Karmienie piersią może ułatwić responsywne karmienie, ponieważ nie możesz zobaczyć, ile mleka dziecko wypiło, więc trzeba zaufać że niemowlę będzie pobierać pokarm z piersi w sytuacji gdy jest głodne. Trudno też nakarmić dziecko piersią gdy ono tego nie chce. W sytuacji gdy karmisz butelką możliwa jest obserwacja ile pokarmu jeszcze zostało i czy musisz się martwić czy dziecko powinno dopić pozostałą zawartość butelki. 

Być może właśnie tak można wytłumaczyć, dlaczego niemowlęta karmione piersią są bardziej skłonne do kontrolowania ilości przyjmowanego pokarmu i w późniejszym okresie życia rzadziej mają nadwagę. 

Zastosuj dietę responsywną u swojego dziecka  

Podejmowane decyzje dotyczące karmienia dzieci są skomplikowane, a niektóre matki mogą zmagać się z problemami związanymi z karmieniem piersią lub martwić się podawaniem dziecku pokarmów stałych. Ale dobrą wiadomością jest to, że większość dzieci, o ile nie ma szczególnych medycznych wskazań związanych z ich rozwojem, powinna mieć możliwość „decydowania” ile pokarmu zjeść. 

Jeśli karmisz butelką, nie martw się zbytnio o to, kiedy i ile mleka wypije Twoje dziecko. Zamiast tego wypróbuj karmienie „w tempie responsywnym”, podczas którego przygotowywane są mniejsze ilości mleka i uważnie obserwuj oznaki sytości u dziecka. 

Aby to zrobić subtelnie, podnieś butelkę do buzi dziecka, dotykając jego wargi i poczekaj, aż pokaże, że jest gotowe – otworzy buzię w sytuacji gdy będzie głodne. Zatrzymuj się regularnie i zaprzestań karmienia gdy tylko dziecko zacznie wykazywać oznaki sytości takie jak: odwrócenie głowy lub odpychanie butelki. Nie próbuj zachęcać dziecka do dokończenia zawartości butelki. 

Jeśli karmisz łyżeczką, pozwól dziecku ustalać tempo posiłków. Podawaj mu pokarm łyżeczką o  małej pojemności i rób przerwy pomiędzy kolejnymi łyżeczkami jednocześnie szukając oznak sytości, takich jak odwracanie głowy lub wypluwanie dużej ilości pokarmu. Nie próbuj przekonywać dziecka do dokończenia słoika oraz nie narzucaj zbyt szybkiego tempa jedzenia. 

Pamiętaj, że zgodnie z wytycznymi, niezależnie od tego, w jaki sposób karmisz swoje dziecko, możesz podawać mu pokarmy do rączki (finger foods) od momentu odstawienia od piersi. Najważniejszą zasadą jest proponowanie maluchowi jedzenia w takich kawałkach, które będzie mógł bez trudu i bezpiecznie chwycić rączką i włożyć do buzi, kawałki jedzenia powinny być wielkości Twojego palca, tak aby po chwyceniu małą rączką wystawały poza nią. Upewnij się, że unikasz pokarmów, które mogą odłamać się w ustach dziecka, takich jak twarde jabłka , surowa marchewka lub małe twarde pokarmy, takie jak orzechy lub popcorn. 

Na samym początku nauki samodzielnego jedzenia niektóre niemowlęta mogą nie jeść za dużo, co nie jest powodem do niepokoju. Pamiętaj, to także ważny etap nauki jedzenia. Pozwalanie dziecku na zabawę z jedzeniem, na odczuwanie wielu doznań sensorycznych w kontakcie z jedzeniem jest częścią ich rozwoju – po prostu połóż matę ochronną i staraj się nie martwić bałaganem! 

Jones, SW, Lee, M, Brown, A. Spoonfeeding is associated with increased infant weight but only amongst formula‐fed infants.Matern Child Nutr.2020;e12941