Karmienie piersią zmniejsza ryzyko chorób sercowo-naczyniowych matki

Wstęp:

Badania wykazały, że oprócz wpływu na zdrowie dzieci, karmienie piersią ma również pozytywny wpływ na zdrowie matki. Karmienie piersią jest ściśle związane ze zmniejszonym ryzykiem zachorowania matki na cukrzycę typu 2, raka piersi i raka jajnika.1 Natomiast definitywny związek między karmieniem piersią a chorobami układu krążenia (cardiovascular diseases – CVD) nie został w pełni ustalony. Niniejszy przegląd systematyczny i metaanaliza mają na celu wypełnienie wspomnianej luki, ponieważ został przedstawiony związek między karmieniem piersią a ryzykiem wystąpienia chorób układu krążenia, w tym choroby wieńcowej (CHD), udaru mózgu i śmiertelnych wypadków CVD.2

Metoda:

Do przeglądu systematycznego włączono badania oceniające związek między wywiadem dotyczącym karmienia piersią a częstością występowania zdarzeń sercowo-naczyniowych u kobiet, które urodziły dzieci. Przeprowadzono dokładne wyszukiwanie literatury z użyciem pojęć związanych z karmieniem piersią i zdarzeniami sercowo-naczyniowymi. W przesiewaniu i wyborze kwalifikujących się badań uczestniczyło dwóch niezależnych recenzentów.2

Ponadto analiza statystyczna obejmowała analizę pierwotną, w której porównywano współczynniki zagrożenia zdarzeń CVD u matek karmiących piersią i niekarmiących piersią, oraz analizę wtórną, która wyjaśniała, jak współczynniki zagrożenia CVD, CHD, udaru i śmiertelnych wypadków CVD różnią się u matek w zależności od czasu trwania karmienia piersią.2

Wyniki:

Po weryfikacji do przeglądu systematycznego i metaanalizy włączono 11 artykułów omawiających 8 odrębnych badań z danymi dotyczącymi 1 192 700 matek.2

Dane statystyczne wykazały, że współczynniki ryzyka dla kobiet karmiących piersią w porównaniu do tych niekarmiących, wynosiły 0,89 dla CVD, 0,86 dla CHD, 0,88 dla udaru mózgu i 0,83 dla zgonów z powodu CVD. Co więcej, zgłoszone dane wykazały, że względne ryzyko CVD u matki, CHD, udaru mózgu i zgonów z powodu CVD, znacznie się zmniejszało wraz z wydłużeniem okresu karmienia piersią do 12 miesięcy.

Rycina 1 przedstawia współczynniki zagrożenia rozwoju CVD u kobiet, które karmiły piersią w różnych okresach życia; na wykresie wartość poniżej 1 sugeruje zmniejszenie ryzyka.2

Rycina 1. Współczynniki ryzyka rozwoju CVD versus czas trwania karmienia piersią w perspektywie całego życia.

Informacje dodatkowe: *Porównanie kobiet o odmiennym czasie trwania karmienia piersią w ciągu całego życia z kobietami, które nigdy nie karmiły piersią. 45&Up, 45 and Up Study; CKB, China Kadoorie Biobank; EPIC, European Prospective Investigation Into Cancer and Nutrition; HUNT2, Nord-Trondelag Health Survey 2; NHS, Nurses’ Health Study; WHI, Women’s Health Initiative.

Dyskusja:

Na podstawie analizy współczynników ryzyka dla poszczególnych badań, kobiety karmiące piersią odznaczały się niższym o 11% ryzykiem wystąpienia CVD, 14% CHD, 12% udaru mózgu i 17% zgonów z powodu CVD. Ponadto wydłużony okres karmienia piersią do 12 miesięcy był związany ze zmniejszeniem ryzyka wystąpienia u matki CVD, CHD, udaru i zgonów z powodu CVD.2

Poprzednie badania dostarczyły potencjalnych wyjaśnień związku między karmieniem piersią a zmniejszonym ryzykiem rozwoju chorób sercowo-naczyniowych u matek. Jedno z możliwych wyjaśnień skupia się na działaniu oksytocyny, która jest odpowiedzialna za pobudzanie wypływu mleka z piersi, w poprawie zdrowia układu sercowo-naczyniowego. Udowodniono, że oksytocyna obniża ciśnienie krwi, wywołuje rozszerzenie naczyń krwionośnych i poprawia funkcje metaboliczne.3

Hipoteza że laktacja wpływa na metabolizm matki, szczególnie homeostazę glukozy i lipidów po ciąży, może wyjaśnić w jaki sposób karmienie piersią przyczynia się do zmniejszenia ryzyka CVD. Podwyższone poziomy lipidów i glukozy są związane ze zwiększonym ryzykiem CVD; dlatego też przywrócenie prawidłowego metabolizmu matki może pomóc w zmniejszeniu ryzyka chorób serca.4

Wnioski:

Przegląd systematyczny i metaanaliza dostarczają dowodów na to, że karmienie piersią jest związane ze zmniejszonym ryzykiem wystąpienia u matki chorób układu krążenia, w tym CHD, udaru mózgu i zgonów z powodu chorób układu krążenia.2

Bibliografia:

Chowdhury R, Sinha B, Sankar MJ, Taneja S, at al. Breastfeeding and maternal health outcomes: A systematic review and meta-analysis. Acta Paediatrica. 2015; 104:96-113.

Tschiderer L, Seekircher L, Kunutsor S, et al. breastfeeding is associated with a reduced maternal cardiovascular risk: Systematic review and meta-analysis involving data from 8 studies and 1192700 parous women. J Am Heart Assoc. 2022;11:e022746.