Zmieniające się potrzeby, zmieniające się priorytety: Nowe trendy w żywieniu dzieci szkolnych

Okresowi późnego dzieciństwa jak i wczesnego dojrzewania poświęcono niewystarczająco dużo uwagi ze strony badań naukowych w porównaniu do innych etapów życia, szczególnie jeśli chodzi o odżywianie i zdrowie. Wynika to częściowo z uzasadnionego skupienia na pierwszych 1000 dniach życia oraz przekonania, że wczesne deficyty i ich konsekwencje mogą być trudne do całkowitego odwrócenia. Dodatkowo, w tych fazach rozwoju życia może wydawać się, że przebiegają one mniej dynamicznie niż okres niemowlęctwa lub okres późnego dojrzewania, jednakże jest to wrażenie tylko pozorne. Istnieje historyczna niejednoznaczność i brak spójności w terminologii, zależnie od tego, czy rozpatrujemy "dzieciństwo" z perspektywy fizjologicznej, społecznej, prawnej czy innej. Jednak ten przedział wiekowy, który obejmuje większość edukacji podstawowej i wczesnych lat szkolnych dla większości osób jest okresem znaczących zmian, punktów zwrotnych i różnic płciowych w trajektoriach wzrostu, rozwoju somatycznego i mózgowego. Zmiany te mają charakter transformacyjny, co nadaje okresowi średniego dzieciństwa (wiek przedszkolny) i wczesnego dojrzewania istotne znaczenie jako etapowi, który ma kluczowy wpływ na długoterminowe zdrowie i wysoką jakość życia. 

W badaniu podkreślono unikalność procesu wzrostu i rozwoju w wieku szkolnym, ze szczególnym skupieniem na okresie średniego dzieciństwa i wczesnego okresu dojrzewania (5-15 lat). Omówiono również znaczenie żywienia, zarówno krótko- jak i długoterminowe konsekwencje nieprawidłowego odżywiania, oraz bieżący globalny stan odżywiania w tej grupie wiekowej. Szczególna uwaga i nacisk na prawidłowe odżywianie w wieku szkolnym odgrywają kluczową rolę w: (a) zapewnieniu prawidłowego przebiegu rozwoju somatycznego i poznawczego, (b) umożliwiają wykorzystanie tego okresu do korygowania stanu niedożywienia i "nadrobienia zaległości" w normalnym rozwoju życiowym oraz (c) zajęciu się niedoborami żywieniowymi i łagodzeniu długoterminowych skutków nadmiernego odżywiania. 

Niniejsza praca stanowi syntezę i uzasadnienie dla priorytetowego traktowania żywienia dzieci w wieku szkolnym, a także podkreśla konieczność zmiany priorytetów i skupienia się na tym okresie rozwoju, aby optymalizować potencjał jednostek i wpływać na ich pozytywny wkład w społeczeństwo. 

Źródło: Jose M Saavedra, Andrew M Prentice, Nutrition in school-age children: a rationale for revisiting priorities, Nutrition Reviews, 2022; nuac089, https://doi.org/10.1093/nutrit/nuac089 

Pełny tekst w języku angielskim: Nutrition in school-age children